Çin’in Uluslararası Baskılarına İlişkin Delilleri Dinleme Toplantısında Uygurlar Odak Noktası Oldu
Radyo Free Asya Washington Muhabiri Javlan hazırladı;
2023.09.13
12 Eylül’de ABD Temsilciler Meclisi Çin İşleri Komitesi, Çin’in uluslar ötesi baskılarına Delilleri dinleme Toplantısı düzenledi. Ana teması Çin’in uluslar ötesi tehdidine karşı harekete geçmek, Çin’i kısıtlayacak yasa düzenleyerek kabul etmek ve ABD’nin müttefiklerini ’de bu davaya katılmaya çağırmaktı.
Toplantıda, Kanadalı milletvekili Michael Chong, Uygur Hareketi teşkilatı başkanı Bayan Ruşen Abbas ve diğerleri, Çin’in uluslar ötesi gizli eli, cümleten çinin diasporadaki Uygurlar ve diğer etnik gruplara yönelik gözdağı, tehditleri, suikastları ve diğer ülkelerin eliyle gözaltına alınması ve cezalandırılması hakkında şahitlik yaptı.
Toplantıda konuşan ilk olarak ABD Ulusal Meclisi üyesi ve Çin İşleri İcra Komitesi Başkanı Chris Smith, Komünist Çin’in yükselişiyle birlikte dünyayı ele geçirme arzusunun güçlendiğini ve uluslar ötesi baskılarını gerçekleştirerek, Batılı ülkelerin demokrasi ve insan hakları standartlarını reddederek, otoriterliği ve tiranlığı getirdiğini, bu isteğin harekete geçtiğini vurguladı.
ABD senatörü ve Çin İşleri Yürütme Komitesi eş başkanı Jeff Merkley şu yorumu yaptı: “Uluslararası baskı, Komünist Çin’in muhaliflerini dünya genelinde bastırmaya yönelik küresel stratejisinin temel taşıdır. Biz dünyanın her yerindeki uygurların acımasızca bastırmaya uğradığını görüyoruz. Freedom House’a göre bu, dünyadaki en karmaşık ve geniş çaplı uluslar ötesi bastırma hareketidir.
The Guardian’ın şok edici bir açıklamasına göre, Çin’in şu anda 53 ülkede, en az 102 dış hizmet ofisi kurmuş olup diğer ülkelerin egemenliğini işgal eden ve orada yaşayan Çinlileri geriye götürerek sorguya çekmişti. Bunun için ben bu yıl başında iki partinin desteklemesi, senatör Marco Rubio ve diğer devlet meclis üyelerinin katılımıyla,’’ uluslar ötesi bastırma siyaseti kanun düzenlemesini’’ sundum. Bu tasarı ile, mültecileri korkutan ve onlara saldıran yabancı hükumetler ve şahıslardan hesap sorulmasını talep ettim.
İnsan hakları örgütü ABD Ulusal Meclisi üyesi Jim McGovern, “Freedom Hall”un Uluslararası baskıya ilişkin verilerini aktardı. 2014 yılından bu yana dünya genelinde 38 hükümet ve 91 ülkenin 864 şahıslara saldırı gerçekleştirdiğini, bunun içinde Çin eliyle 253 olay meydana geldiğini, toplamın yüzde 30’unu oluşturduğunu, bu oranın endişe verici olduğunu söyledi.
ABD senatörü ve Çin Yürütme Komitesi üyesi Dan Sullivan, Komünist Çin’in gizemli ve korkutucu bir rejim olduğunu söyledi: “Çin’de meydana gelen bir dizi tuhaf şeye bakarak onların durumunu anlıyoruz. Geçtiğimiz birkaç ay içinde onların dışişleri bakanı ve eski ABD eski büyük elçisi kayboldu; o hatta Xi Jinping’in yakın adamıydı.Yakın zamanda Çin ordusunun roket bombardıman biriminin komutan yardımcısı kayboldu; şimdi ise milli savunma bakanı kayboldu, orada neler olduğunu kim biliyor? Ancak kesin olan bir şey varki, bizim karşımızda bürokratları kaybolan ve bu konuda her hangi bir açıklama yapmayan bir yönetim durmakta.
Toplantıda Kanadalı milletvekili Michael Chong, Çin’in Uluslararası tehditlerine ilişkin söz aldı. Konuşmasında Kanada parlamentosu temsilciler meclisine çinin Uygurlara karşı işlediği suçlarını soykırım olarak tanıma konusunda teklif sundum. Bu yılın mayıs ayında ben, Toronto’daki Çin Konsolosluğu’nda çalışan bir diplomatın 2020’den bu yana ben ve Hong Kong’da benim ve ailem hakkında bilgi topladığını öğrendim; bu yılın mayıs ayında Çin’in WeChat sosyal medya platformunda yalan haber kampanyalarının hedefi olmuşum ben şimdi HongKong ’daki ailem burada faaliyetlerinden etkilenmemesi için ailem ile iletişimi kestim. Kanada ve Amerika’daki mültecilerle konuşarak şunu anladım ’ki, onlarda aynı şekilde ailesi ile iletişim kurmuyor. İşte bu komünist çinin uluslar ötesi bastırmasının sonucu.
Ulusal Meclis üyelerinin sorularını yanıtlayan Michael Chong, Çin’in İnterpol’ü nasıl kullandığı hakkında şunları söyledi; biz İnterpol ’ün çinin tutuklama aracı olamamasını güvence altına almamız gerekiyor. Kanadalı Hüseyin Celil, Çin sınırları dışında yasadışı tutuklanarak Çin’e iade edildi Ondan hala bir iz yok.
Çin hükümeti, Kanada hükümetine onun hangi hapishanede olduğunu, hatta ölü mü, diri mi olduğunu bile söylemedi. Çin’in taktikleri çok kötü ve Çin bu şekilde Kanadalılara, Çin’e karşı konuşan veya hareket eden herkesin sınır dışında bile olsa Çin’e geri getirileceği mesajını vermek istiyor.
Toplantıda şahitlik eden Freedom Hall Strateji ve Planlama Araştırma Direktörü Yana Gorohkosvskaia, Çin’in daha fazla ülkeyle ” suçluların iadesi anlaşmaları” imzalamaya çalıştığını söyledi: ‘’ İdris Hasan çinin yakalama kararına binaen 2021 mart ayında Kazablanka Havalimanı’nda yakalandı. Aradan iki buçuk yıl geçmesine rağmen hâlâ cezaevinde. Fas ile Çin arasındaki anlaşma nedeniyle artık her gün Çin’e iade edilme riskiyle karşı karşıya. “Endişe verici olan şey, Çin’in artık aktif olarak daha fazla ülkeyle ” suçluların iadesi anlaşmaları” imzalamaya yönelmesidir.
O eşi Abdülhakim İdris’in ailesi topluca tutuklandığında, Çin’in binlerce ve milyonlarca Uygur’u esir kamplarına gönderdiğini Hudson Enstitüsü’nde konuştuktan sonra ablası Gülşen Abbas’ın tutuklanarak 5 yıldan bu yana cezaevinde yatmakta olduğunu, kayınpederi Abdülkerim Zikrullah İdris’in bu yılın başlarında hayatını kaybettiğini 7 ay sonra öğrendiğini bu kez Kazakistan’a gittiğinde Çin’den gelen baskı nedeniyle bazı faaliyetlerinin kısıtlandığını ifade etti. Diasporadaki Uygurların Çin’in uluslararası zulüm ve tehditlerine en fazla maruz kaldığını ifade ederek şöyle devam etti:
“Amerika’da birçok Uygurun hayatı bir krizle karşı karşıya geldi benim ablam, kayınpederim ve kayınvalidem de bunlardan biri. Halbuki bizim insanlarımız ortaya çıkarak konuşmakta korkuyor çünkü vatanımızdakilerin hayatı etkilenecek’’ dedi.
Son olarak Abbas, ABD Ulusal Meclisi’ne hitap ederek şunları söyledi: “Bugün sizleri tüm Amerikalı Uygurları korumaya çağırıyorum ve bu çağrının yazılı ve sözlü ifadem ve siyasi önerilerim aracılığıyla etkili olmasını umuyorum.” Artık dünyadaki tüm Uygurlar doğrudan soykırımın kurbanı oldu. Sadece ablamı, kardeşlerimi ve milyonlarca Uygur’u korumak için değil, tüm dünyayı korumak için acil eyleme ihtiyaç var. Eğer biz bugün Komünist Çin’i sorumlu tutmazsak, yarın elimizde hiçbir şey kalmayacak’’.